در آپنه خواب فرد هنگام خوابیدن با وقفه تنفسی رو به رو میشود. در واقع فردی که دچار آپنه خواب است، با وقفههای مکرر در تنفس، خواب او نیز دچار مشکل میشود. افراد زیادی مبتلا به آپنه هستند اما خودشان از این موضوع اطلاع ندارند. عدم اطلاع از آپنه و درمان نکردن آن میتواند کارکرد کلی زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد. در این مقاله قصد داریم درباره آپنه خواب، علائم و راههای تشخیص آن صحبت کنیم.
انواع آپنه خواب کدام است؟
آپنه خواب یا وقفه تنفسی انواع مختلفی دارد که هر کدام علائم متفاوتی را نشان میدهد. انواع این اختلال را در ادامه شرح دادهایم:
آپنه خواب انسدادی
تنفس شما در این وضعیت کم عمق شده و ممکن است حتی هنگام خواب متوقف نیز شود. این اتفاق حتی امکان دارد که در طول شب چندین بار رخ دهد. زمانی که مجاری هوایی فوقانی به طور کامل یا ناقص مسدود شود و سبب شود که عضلات قفسه سینه و دیافراگم به سختی عمل کنند و هوا سخت وارد ریه شود، آپنه انسدادی رخ میدهد. در این شرایط، تنفس با صدای بلند و حرکات شدید بدن همراه است که فرد مبتلا معمولا از آن با خبر نمیشود. وضعیتی که در آپنه انسدادی اتفاق میافتد، میتواند باعث ایجاد بی نظمی در ریتم قلب شود و جریان اکسیژن در اندامهای حیاتی را کاهش دهد.
آپنه خواب مرکزی
این نوع از آپنه شیوع کمتری دارد. هنگامی که مغز به عضلات کنترل کننده تنفس، سیگنالهای مناسبی را ارسال نمیکند، آپنه مرکزی اتفاق میافتد. در این شرایط فرد ممکن است در یک مدت کوتاه برای نفس کشیدن هیچ تلاشی نکند. در نتیجه چنین وضعیتی خوابیدن برای فرد مشکل میشود و با تنگی نفس از خواب بیدار میشود.
آپنه خواب ترکیبی
این نوع آپنه در شرایطی اتفاق میافتد که فرد به هر دو نوع آپنه بالا مبتلا باشد. به چنین وضعیتی آپنه پیچیده نیز میگویند.
علائم آپنه خواب چیست؟
علائم مختلفی در هنگام بروز آپنه خواب مشاهده میشود. برخی از این علائم شایعتر هستند. در صورت تجربه هر یک از موارد زیر، به پزشک مراجعه کنید:
- احساس خستگی و خواب آلودگی در طول روز
- خشکی در ناحیه گلو و دهان به هنگام بیدار شدن از خواب
- خرناس کشیدن
- احساس سردرد صبحگاهی
- ایجاد اختلال در تمرکز
- احساس افسردگی
- تحریک پذیر شدن
- ایجاد نشانههای فراموشی
- بیداریهای ناگهانی و ایجاد احساسی شبیه به خفگی
- مشکل بیدار شدن در صبح
- تعریق شبانه
- نا آرامی و بی قراری به هنگام خواب
- ایجاد مشکلات جنسی
ممکن است علائم در کودکان واضح نباشد. در این شرایط این علائم به شرح زیر هستند:
- ادرار در شب یا همان شب ادراری
- تعریق زیاد در طول شب
- احساس خفگی در خواب و سرازیر شدن اب از دهان
- ایجاد ادم محیطی
- کشیدن خرناس
- ایجاد مشکلاتی در مدرسه
- اختلال در رفتار
- اختلال در یادگیری
- احساس خواب آلودگی و ضعف
- بی قراری و نا آرامی در رخت خواب
- دندان قروچه کردن
- وقفه در تنفس یا حتی عدم تنفس
در چه افرادی آپنه خواب دیده میشود؟
عوامل و ویژگیهای فیزیکی مختلفی، احتمال بروز آپنه خواب را افزایش میدهند. برخی از این موارد در زیر ذکر شده است:
- افرادی که دارای اضافه وزن یا چاقی هستند.
- فردی که گردن بزرگ و ضخیمی دارد.
- اشخاصی که دهان یا گلوی آنها کوچک تر از معمول دیده میشود.
- افرادی که دارای لوزههای بزرگ هستند یا بافت پشت گلوی انها بزرگ است.
- شخصی که زبان بیش از حد بزرگ دارد.
- فردی که دارای انحراف در بینی است.
برخی از موارد دیگری که ممکن است احتمال ابتلا را افزایش دهد:
- فردی که به در طول روز سیگار مصرف میکند.
- افرادی که دچار فشار خون بالا هستند.
- اشخاص که مبتلا به بیماری دیابت هستند.
- فردی که در معرض سکته یا نارسایی قلبی است.
تشخیص آپنه خواب
اگر مشکوک به آپنه باشید، باید برای درمان آپنه خواب اقدام کنید و در هنگام مراجعه به پزشک تمامی مواردی که در زیر ذکر شدهاند مورد بررسی قرار میگیرند:
- حرکات چشم
- فعالیتهای عضلانی
- فعالیتهای الکتریکی مغز
- الگوی تنفسی
- ضربان قلب
- میزان اکسیژن خون
- جریان هوا در ریه
سخن پایانی
به طور کلی آپنه خواب در افراد مسن و در بازه سنی 65 به بالا شایعتر است. همان طور که پیش تر گفته شد، آپنه شرایطی را ایجاد میکند که فرد در آن دچار وقفه تنفسی میشود. به دلیل اینکه چنین وضعیتی در هنگام خواب اتفاق میافتد، فرد متوجه وجود آپنه نمیشود. اما اگر خواب دچار مشکل باشد و پس از بیدار شدن احساس خفگی تجربه شود، باید برای بررسی بیشتر اقدام کرد. در صورت بروز هرگونه از نشانههای آپنه باید به پزشک مراجه کنید. راههای درمان این بیماری متفاوت است که با توجه به نوع آپنه آنها را به کار میگیرند.